Eerste Wereldoorlog (1914-1918)

Een beknopt overzicht van het verloop 1914: Het uitbreken van de oorlog Op 4 augustus 1914 viel het Duitse leger België binnen als onderdeel van een strategisch plan om eerst Frankrijk te verslaan en vervolgens Rusland aan te vallen. Ondanks hevig verzet en Britse steun werd België grotendeels bezet, waarbij het Duitse leger zich schuldig maakte aan gewelddaden tegen de burgerbevolking. De vernietiging van de beroemde universiteitsbibliotheek van Leuven leidde wereldwijd tot verontwaardiging. De val van Antwerpen in oktober veroorzaakte een enorme vluchtelingenstroom: ongeveer 1,6 miljoen Belgen zochten een veilig heenkomen, waarvan bijna een miljoen in Nederland terechtkwam. Ook Belgische, Britse en Duitse militairen die de grens overstaken, werden volgens internationaal recht geïnterneerd. In Frankrijk werd de Duitse opmars tot stilstand gebracht bij de Marne, wat leidde tot de vorming van het Westelijk Front. Dit front, dat zich uitstrekte van Zuidwest-België tot de Frans-Zwitserse grens, veranderde al snel in een statische loopgravenoorlog. Beide partijen groeven zich diep in en maakten gebruik van prikkeldraad, mitrailleurs, artilleriebeschietingen en gifgas. Voor het eerst in de geschiedenis werden ook steden en fabrieken vanuit de lucht aangevallen, soms met zeppelins. 1915: De eerste grote slagen In 1915 probeerden de Britten en Fransen tevergeefs een doorbraak te forceren bij onder andere Neuve-Chapelle, Loos en Ieper. Deze offensieven leidden tot massale verliezen, maar nauwelijks terreinwinst. Bij Ieper werd voor het eerst gifgas ingezet, aanvankelijk door de Duitsers en later ook door de geallieerden. De levensomstandigheden in de loopgraven waren onmenselijk: soldaten leden onder ziekten, rattenplagen, kou en voortdurende beschietingen. De Eerste Wereldoorlog stond daarmee symbool voor een uitzichtloze en gruwelijke manier van oorlogsvoering. 1916: Verdun en de Somme In 1916 startte Duitsland een grootschalig offensief bij Verdun, met als doel Frankrijk op de knieën te dwingen. De slag duurde tien maanden en bracht Frankrijk aan de rand van de afgrond. Om de Duitse druk te verlichten, lanceerden de Britten en Fransen in juni een tegenaanval bij de rivier de Somme. De eerste dag van deze slag was bijzonder bloedig: de Britten verloren op 1 juli 1916 alleen al 60.000 man. Uiteindelijk werden de Duitsers teruggedrongen naar hun oorspronkelijke stellingen, maar beide partijen leden enorme verliezen. 1917: Escalatie en oorlogsmoeheid In februari 1917 kondigde Duitsland een onbeperkte duikbotenoorlog af, waarbij ook neutrale schepen zonder waarschuwing tot zinken werden gebracht. Dit bracht de Verenigde Staten ertoe in april 1917 de oorlog te verklaren aan Duitsland. Pas in 1918 zouden Amerikaanse troepen op grote schaal deelnemen aan de strijd. Ondertussen woedde de oorlog in Europa onverminderd voort. Het Franse offensief bij de Chemin des Dames mislukte en leidde tot wijdverbreide muiterijen binnen het Franse leger. Ook de Britten probeerden opnieuw een doorbraak te forceren in België, met zware gevechten bij Passendale en Cambrai. In 1917 begon de maatschappelijke onvrede toe te nemen, mede door voedseltekorten en economische ontwrichting. Lange wachtrijen voor winkels en sociale onrust werden steeds vaker zichtbaar in zowel oorlogvoerende als neutrale landen. In Rusland leidde de Oktoberrevolutie tot de machtsovername door de bolsjewieken. Dit resulteerde in een wapenstilstand tussen Rusland en Duitsland, die in maart 1918 werd bezegeld met het Verdrag van Brest-Litovsk. Duitsland kon hierdoor troepen overhevelen naar het Westelijk Front. 1918: De beslissende fase In het voorjaar van 1918 lanceerde Duitsland een grootschalig offensief om de oorlog te winnen voordat de Amerikaanse troepen volledig inzetbaar waren. De Duitse aanvallen werden in juli gestopt bij de Marne, wat een keerpunt in de oorlog betekende. Vanaf augustus begonnen de geallieerden met een tegenoffensief, waarbij de Duitsers voor het eerst grote verliezen leden. In september vond de beslissende doorbraak plaats bij St. Quentin, waarna de Duitse troepen massaal werden teruggedreven. In Duitsland zelf brak eind oktober 1918 grote onrust uit. Matrozen in Kiel kwamen in opstand, en de protesten verspreidden zich snel door het land. De regering trad af en op 10 november vluchtte keizer Wilhelm II naar Nederland. Een dag later deed ook de Oostenrijkse keizer Karl I afstand van de troon. Op 11 november 1918 werd in een treinwagon bij Compiègne een wapenstilstand ondertekend , waarmee de Eerste Wereldoorlog feitelijk ten einde kwam. De officiële vrede volgde op 28 juni 1919 met het Verdrag van Versailles , dat de machtsverhoudingen in Europa ingrijpend veranderde. De oorlog had een enorme tol geëist: miljoenen doden, een verwoeste infrastructuur en politieke instabiliteit die later zou bijdragen aan het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Gesneuvelden uit de gemeente Hingene • CALUWAERTS Richard (meer info) • COOMANS Petrus ( meer info ) • DE BAERDEMAECKER Louis ( meer info ) • DE BLOCK Eduard ( meer info ) • DE BLOCK Willem ( meer info ) • DE JONGHE Egied ( meer info ) • DE LAET Frans ( meer info ) • DE WIT Victor ( meer info ) • D’URSEL Wolfgang ( meer info ) • HOUDENAERT Hippoliet ( meer info ) • KEGELS Victor ( meer info ) • MARNEF Constant ( meer info ) • MUYSHONDT Henri ( meer info ) • ROUSSEAU Jan Frans ( meer info ) • ROTTIERS Frans ( meer info ) • SCHEPPERS Alexander ( meer info ) • SEGERS Louis ( meer info ) • SPIESSENS Jozef ( meer info ) • SUYKENS Karel ( meer info ) • VAN BREEDAM Medard ( meer info ) • VAN BRUYSEL Edmond ( meer info ) • VAN BRUYSSEL Frans ( meer info ) • VAN HAELEN Frans ( meer info ) • VAN HERBRUGGEN Jozef ( meer info ) • VERELST Louis ( meer info ) • VLEMINCKX Edmond ( meer info ) Burgerslachtoffers uit de gemeente Hingene VERSCHOOREN Emiel ( meer info ) Bron(nen): Verschillende krantenartikelen (zie bronvermelding na elk artikel)