Jean Raes (°1838-†1897)
J
oannes Baptist Ludovic Raes, de textielmagnaat
In
het
vlasmuseum
te
Kortrijk
bevinden
zich
enkele
opmerkelijke
producten
van
de
voormalige
textielfabriek
'
Tissage
La
Flandre
'
uit
Zwevegem.
Een
van
de
topstukken
is
een
prachtig
vijf
meter
lang
tafellaken
van
damastlinnen,
geweven
in
1950.
Dit
laken,
dat
een
weelderig
jachttafereel
afbeeldt,
toont
ruiters,
paarden,
jachthonden,
herten
en
everzwijnen,
alles
omlijst
door
decoratieve
elementen
zoals
bloemen,
jachthoorns
en
opgezette
hertenkoppen.
Het
ontwerp
van
dit
uitzonderlijke
stuk
is
van
de
hand
van
Camille
Verwee
(°1894-†1974),
destijds
directeur
van
de
fabriek
en
een
getalenteerde
amateurkunstschilder.
Hoewel
het
tafellaken
oorspronkelijk
bedoeld
was
als
een
luxeproduct
voor
de
markt,
werd
het
vanwege
de
hoge
kosten
nooit
in
productie
genomen.
Het
enige
exemplaar
wordt
nu
geprezen
als
een
hoogtepunt
van
mechanisch
geweven
damastlinnen
en
is
te
bewonderen
in
het
museum
als
een
zeldzaam
kunstwerk
uit de Belgische textielindustrie.
De geschiedenis van 'Tissage La Flandre'
De
textielfabriek
'
Tissage
La
Flandre
',
in
de
volksmond
bekend
als
'
te
Raskes
',
werd
gesticht
door
Jean
Raes
,
geboren
op
24
februari
1838
in
Hingene
.
Raes
begon
zijn
carrière
als
postbeambte
in
Kortrijk,
maar
al
snel
maakte
hij
de
overstap
naar
de
textielhandel.
Hij
nam
de
weverij
'
Camiel
Devos
en
broeder
'
over
en
verhuisde
het
bedrijf
in
1884
naar
Zwevegem
.
Hier
kwamen
door
het
faillissement
van
een
suikerfabriek
gebouwen vrij, ideaal gelegen langs het kanaal, wat gunstig was voor transport en handel.
Het
industriële
succes
van
Jean
Raes
was
mede
te
danken
aan
zijn
vooruitstrevende
investeringen.
Hij
kocht
in
1885
vier
Engelse
Athertongetouwen
om
brede
lakens
te
weven
en
introduceerde
later
de
innovatieve
Jacquardgetouwen
.
Deze
technologische
vernieuwingen
maakten
het
mogelijk
om
complexe
patronen
te
weven,
wat
het
bedrijf
snel
deed
groeien.
Na
zijn
dood,
op
23
maart
1897
in
Zwevegem
,
zette
zijn
zoon
Arthur
Raes
het
bedrijf
voort
en
breidde
het
verder
uit.
Arthur
was
een
typische
textielondernemer
uit
zijn
tijd:
hij
bouwde
familie-
en
zakenrelaties
op
en
investeerde
in
textielbedrijven
in
binnen-
en
buitenland,
zoals
'
La
Géorgie
'
in
Gent,
'
La
Dwina
'
in
Rusland
en
'
Tessatoria
Romana
'
in
Roemenië.
Tegen
1910
werkten
er
ongeveer
800
mensen
bij
'
Tissage
La
Flandre
',
wat
aanzienlijk
meer
was
dan
het
toen
nog
opkomende
Bekaert-bedrijf in dezelfde regio.
De groei en neergang van een textielreus
In
de
daaropvolgende
decennia
groeide
'
Tissage
La
Flandre
'
uit
tot
een
veelzijdig
en
geïntegreerd
textielbedrijf.
De
productie
omvatte
niet
alleen
vlas
en
katoen,
maar
ook
andere
vezels,
wat
leidde
tot
een
gevarieerd
aanbod
van
producten
zoals
tafellakens,
servetten
en
handdoeken.
Deze
producten
werden
wereldwijd
geëxporteerd
en
stonden
bekend
om
hun
hoge
kwaliteit
en
duurzaamheid.
Paradoxaal
genoeg
zou
juist
die
kwaliteit
de
ondergang
van
het
bedrijf
inluiden.
De
luxeproducten
van
'
Tissage
La
Flandre
'
gingen
zo
lang
mee
dat
de
vraag
uiteindelijk
stagneerde.
Bovendien
kon
het
bedrijf
niet
opboksen
tegen
de
groeiende
concurrentie
van
goedkopere
massaproducten
uit
lagelonenlanden.
De
internationale
textielhandel werd steeds meer een crisisgevoelige sector en in
1973
ging '
Tissage La Flandre
' definitief
failliet
.
Een revolutionair sociaal initiatief: de crèche van 'Tissage La Flandre'
Wat
'
Tissage
La
Flandre
'
echter
onderscheidde
van
veel
andere
textielbedrijven
in
de
regio,
was
de
bijzondere
bedrijfscultuur
en
de
vooruitstrevende
sociale
initiatieven
,
vooral
onder
leiding
van
Camille
Verwee.
Als
sociaal
geëngageerd
liberaal
en
kunstenaar
wist
hij
een
unieke
werkomgeving
te
creëren,
waar
veel
aandacht
werd
besteed
aan
het
welzijn
van
de
werknemers
.
Een
van
de
meest
opmerkelijke
en
revolutionaire
initiatieven
was
de
oprichting
van
een
crèche
voor
de
kinderen
van
de
werknemers
.
Tussen
1925
en
1930
werd
er
een
kinderopvang
opgestart,
waar
drie
kinderverzorgsters
toezicht
hielden
op
de
kleuters
van
de
fabrieksarbeidsters.
Dit
initiatief
was
voor
die
tijd
ongekend.
Terwijl
het
in
katholieke
bedrijven,
zoals
het
nabijgelegen
Bekaert
,
vrouwen
verboden
was
te
blijven
werken
na
hun
huwelijk,
zorgde
'
Tissage La Flandre
' voor een oplossing die het mogelijk maakte voor gehuwde vrouwen om door te blijven werken.
Dit
vooruitstrevende
idee
was
niet
alleen
sociaal
vernieuwend,
maar
ook
tekenend
voor
de
liberale
en
emancipatorische
visie
van
het
bedrijf.
Het
bood
vrouwen
de
kans
om
een
balans
te
vinden
tussen
werk
en
gezin
in
een
tijd
waarin
dat
uitzonderlijk
was.
Bovendien
getuigde
het
van
een
sterk
maatschappelijk
verantwoordelijkheidsgevoel
van
de
directie
naar
de
gemeenschap
toe.
Dit
maakte
'
Tissage
La
Flandre
'
tot
een
belangrijke
werkgever in Zwevegem en omstreken, en het bedrijf speelde een cruciale rol in de emancipatie van vrouwelijke werknemers.
Camille Verwee: meer dan een directeur
Onder
het
bewind
van
Camille
Verwee
kreeg
de
fabriek
niet
alleen
een
moderne
en
sociale
werkcultuur,
maar
ook
een
artistieke
touch.
Verwee,
zelf
een
vrijzinnige
en
sociaalvoelende
man,
liet
zijn
stempel
achter
op
de
bedrijfscultuur.
Tijdens
de
Tweede
Wereldoorlog,
bijvoorbeeld,
werden
verschillende
initiatieven
opgestart
om
de
werknemers
en
hun
families
te
ondersteunen
in
deze
moeilijke
tijden.
Ook
de
oprichting
van
een
zwembad binnen het bedrijf, dat toegankelijk was voor de hele gemeenschap, benadrukte zijn visie op een zorgzame en inclusieve samenleving.
De erfenis van 'Tissage La Flandre'
Na
het
faillissement
in
1973
bleven
de
gebouwen
van
'
Tissage
La
Flandre
'
niet
leeg
staan.
Ze
werden
overgenomen
door
de
gemeente
Zwevegem,
die
ze
ombouwde
tot
het
ontmoetingscentrum
'
De
Brug
'.
Dit
centrum,
gelegen
aan
het
kanaal,
speelt
nu
een
belangrijke
rol
in
het
bruisende
verenigingsleven
van
de
gemeente.
Er
zijn
zelfs
plannen
om
'
De
Brug
'
te
verbinden
met
de
nabijgelegen
Transfo
-site,
een
voormalige
elektriciteitscentrale
die
is
omgebouwd
tot
een
culturele
hotspot.
Hiermee
blijft
de
industriële
erfenis
van
Zwevegem
een
bron
van
recreatie
en
cultuur, en houdt het de herinnering aan het rijke textielverleden van de regio levend.
Conclusie
De
geschiedenis
van
'
Tissage
La
Flandre
'
en
de
familie
Raes
biedt
een
fascinerend
inzicht
in
de
opkomst
en
neergang
van
de
textielindustrie
in
Vlaanderen.
Het
bedrijf
stond
niet
alleen
bekend
om
zijn
vakmanschap
en
kwaliteitsproducten,
maar
ook
om
de
sociale
betrokkenheid
van
zijn
leiders.
Met
baanbrekende
initiatieven
zoals
de
crèche
voor
de
kinderen
van
de
arbeiders
zette
het
bedrijf
een
standaard
voor
sociale
zorg
in
een
tijd
waarin
dit
nog
zeldzaam
was.
Hoewel
'
Tissage
La
Flandre
'
ten
onder
ging
door
de
veranderende
markt,
leeft
zijn
erfenis
voort
in
de
verhalen en gebouwen die het heeft nagelaten, en in de sociale vooruitgang die het mede heeft bevorderd.
Kwartierstaat stamboom van Joannes Baptist Ludovic Raes
Grootouders langs vaderskant
Joannes Raes
Geboren op 30 november 1758 te Hingene, overleden op 20 november 1830 te Hingene.
Gehuwd op 8 november 1793 te Bornem met
Maria Theresia Hemels
Geboren op 14 juni 1773 te Bornem, overleden op 10 november 1813 te Hingene.
Egidius Raes werd geboren als het voorlaatste kind in een gezin van tien.
Grootouders langs moederskant
Henricus Duray
Gehuwd met
Maria Magdalena Josepha De Loecker
Ouders
Egidius Raes
Geboren op 24 oktober 1807 te Hingene, overleden te Hingene op 28 september 1849.
Gehuwd op 23 mei 1833 te Brussel met
Anna Rosalia Mathilde Duray
Geboren op 31 maart 1806 te Brussel, overleden te Hingene op 29 maart 1873.
Joannes of Jean werd geboren als het derde kind in een gezin van vijf.
Startpersoon
Joannes Baptist Ludovic Raes
Geboren op 24 februari 1838 te Hingene, overleden te Zwevegem op 23 maart 1897.
Bron(nen):
Jan Deloof; ‘Amantine’, culturele en heemkundige kring Zwevegem; amantinezwevegem.weebly.com